Η διατροφή στη νόσο του καρκίνου, αποτελεί έναν από τους βασικότερους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου. Πολλές μελέτες, εντόπισαν διάφορεςδιαιτητικές συνήθειες, καθώς και διατροφικούςπαράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση καιεξέλιξη του καρκίνου, εντούτοις δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως ο ακριβής μηχανισμός επίδρασης της διατροφής στην εξέλιξη της καρκινογένεσης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Έρευνας του Καρκίνου (WCRF International) και την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS), παρόλο που η κληρονομικότητα και κάποιοι καρκινογόνοι παράγοντες συνηγορούν στην εμφάνιση της νόσου, οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου μπορούν να προληφθούν μέσω ενός διπλού άξονα: την αποφυγή του καπνίσματος και της έκθεσης σε προϊόντα καπνού, καθώς επίσης μέσω της υγιεινής διατροφής και της ενεργής φυσικής δραστηριότητας, με σκοπό τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Οι ατομικές υγιεινές επιλογές, ωστόσο, μπορούν είτε να διευκολυνθούν είτε να παρακωλυθούν απο διάφορους κοινωνικούς, φυσικούς, οικονομικούς καιπεριβαλλοντικούς παράγοντες. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει πως αλλαγές πρέπει να γίνουν τόσο σε κοινωνικό επίπεδο, όσο και σε ατομικό, ώστε το άτομο να διευκολύνεται καθημερινά στην επιλογή υγιεινών τροφών και στην ένταξη της φυσικήςδραστηριότητας στη ζωή του.
Παρακάτω παρατίθενται συγκεντρωτικά και συνοπτικά οι τελευταίες συστάσεις τουΠαγκόσμιου Οργανισμού Έρευνας του Καρκίνου (WCRF International) και τηςΑμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου (ACA) σε ατομικό επίπεδο για τη πρόληψη εμφάνισης του καρκίνου.
Υγιές σωματικό βάρος
- Επίτευξη, το δυνατόν, χαμηλό σωματικό λίπους (εντός του φυσιολογικού δείκτη μάζας σώματος, ΔΜΣ = 20-25). Αποφυγή ελλιποβαρούς κατάστασης.
- Αποφυγή πρόσληψης βάρους σε όλα τα στάδια της ζωής (παιδική, εφηβική, ενήλικη, υπερήλικη)
- Αποφυγή κοιλιακής παχυσαρκίας και αύξηση της περιφέρειας μέσης στην ενήλικηζωή.
- Για τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα η οποιαδήποτε απώλεια σωματικού βάρους, αποτελεί όφελος.
Φυσική Δραστηριότητα
- Ένταξη, για τους ενήλικες, τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας ή 75 λεπτά έντονης φυσικής δραστηριότητας, ισοκατανεμημένης μέσα στην εβδομάδα. Για τα παιδιά και τους έφηβους συστήνεται μέτρια ή έντονη φυσική δραστηριότητα 60 λεπτών, τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα.
- Αποφυγή καθιστικού τρόπου ζωής.
- Η οποιασδήποτε μορφής φυσική δραστηριότητα πέραν των καθημερινών δραστηριοτήτων αποτελεί όφελος.
Υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, με έμφαση στα φυτικά προϊόντα
- Καθορισμός της ποσότητας τροφίμων και ποτών, με στόχο τη διατήρηση ενός υγιούςσωματικού βάρους.
- Περιορισμός της κατανάλωσης υψηλών θερμιδικά τροφίμων.
- Περιορισμός ή και αποφυγή κατανάλωσης ροφημάτων με πρόσθετη ζάχαρη και τροφίμων fast food.
- Κατανάλωση τουλάχιστον 2,5 φλιτζανιών λαχανικών και 1,5 φλιτζανιών φρούτωντην ημέρα.
- Κατανάλωση προϊόντων σιτηρών ολικής άλεσης και αποφυγή ραφιναρισμένων.
- Κατανάλωση μιας μερίδας μη επεξεργασμένων δημητριακών ή οσπρίων με κάθε γεύμα.
- Περιορισμός πρόσληψης κόκκινου κρέατος (κατανάλωση μικρότερη των 500γρ. την εβδομάδα).
- Περιορισμός ή και αποφυγή κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος. Ως επεξεργασμένο κρέας ορίζεται το κρέας ή τα προϊόντα κρέατος που διατηρούνται μέσω της κάπνισης, της προσθήκης αλατιού ή χημικών συντηρητικών. Αποφυγή της επιπλέον αλάτισης των τροφίμων.
- Αποφυγή κατανάλωσης μουχλιασμένων δημητριακών και οσπρίων.
Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών.
- Εφόσον καταναλώνονται αλκοολούχα ποτά, περιορισμός της κατανάλωσης σε 1 μερίδα αλκοολούχου ημερησίως για τις γυναίκες και σε 2 μερίδες για τους άνδρες.
Συμπληρώματα διατροφής.
- Δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ώστε τα συμπληρώματα διατροφής να συστήνονται με στόχο την πρόληψη του καρκίνου
Συστάσεις για ειδικούς πληθυσμούς
- Οι ασθενείς με καρκίνο, καθώς και τα άτομα που έχουν ξεπεράσει τη νόσο, εφόσον είναι απαραίτητο, εφικτό και δεν υπάρχει διαφορετική υπόδειξη, συστήνεται, να ακολουθούν τις γενικές συστάσεις για διατροφή, υγιές βάρος και φυσικήδραστηριότητα (εξαιρούνται τα άτομα που βρίσκονται υπό ενεργή θεραπεία).
- Οι γυναίκες συστήνεται να θηλάζουν τα βρέφη, εφόσον είναι εφικτό, αποκλειστικά μέχρι και τον έκτο μήνα, χωρίς τη προσθήκη οποιουδήποτε άλλου τροφίμου ή ποτού, συμπεριλαμβανομένου και του νερού. Μετά τον έκτο μήνα, μπορούν να συνεχίζουν μεσυμπληρωματική διατροφή, σύμφωνα με τις συστάσεις.
Συμπερασματικά, καθώς η διατροφή φαίνεται να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στηνπρόληψη της εμφάνισης του καρκίνου και της εξέλιξης της νόσου, ο υγιεινός τρόποςζωής, το φυσιολογικό σωματικό βάρος καθώς και η φυσική δραστηριότητα, πρέπει να ενταχθούν στην ζωή όλων μας!
- Βιβλιογραφία
- Kushi LH, Doyle C, McCullough M, Rock CL, Demark-Wahnefried W, Bandera EV, Gapstur S, Patel AV, Andrews K, Gansler T; American Cancer Society 2010 Nutrition and Physical Activity Guidelines Advisory Committee., American Cancer Society Guidelines on nutrition and physical activity for cancer prevention: reducing the risk of cancer with healthy food choices and physical activity., CA Cancer J Clin. 2012 Jan-Feb; 62(1):30-67.
- World Cancer Research Fund / American Institute for Cancer Research. Food, Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Cancer: a Global Perspective. Washington DC: AICR, 2007
