της Τριάδας Τσαπράζη
- Υπόσχεται θεαματικά αποτελέσματα σε μικρό χρονικό διάστημα
- Δεν απαιτεί ιδιαίτερο κόπο από πλευράς μας αφού η υπόσχεση-ευκαιρία είναι εκεί και μας περιμένει να την αρπάξουμε
- Δε χρειάζεται να προσπαθήσουμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στη ρίζα του είτε γιατί μας τρομάζει η διάστασή του και δεν έχουμε το κουράγιο να το κάνουμε, είτε γιατί εθελοτυφλούμε και κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας ότι η λύση που μας έχει παρουσιαστεί θα διορθώσει το πρόβλημα χωρίς να κουνήσουμε το μικρό μας δαχτυλάκι
Για να μην πλατειάζουμε, η εύκολη λύση που έχω να προσφέρω εγώ, είναι η ανάλυση κάποιων πολύ γνωστών λιποδιαλυτών και αφήνω στην κρίση του καθενός το κατά πόσο θα τον βοηθούσε ή όχι η χρήση τους.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα χάπια αδυνατίσματος μόνο αποδίδουν 1,5 δις σε μια αγορά απώλειας βάρους της τάξης των 61 δις (καταγραφή του 2011).
Αντιμετωπίστηκε η επιδημία της παχυσαρκίας; Η απάντηση είναι όχι. Αν είχε αντιμετωπιστεί, θα προκαλούσε ζημία σε πάρα πολλές εταιρείες. Από την άλλη πλευρά, παγκοσμίου φήμης εταιρείες με γρήγορα φαγητά και αναψυκτικά ξοδεύουν αντίστοιχα δις για διαφημιστικές καμπάνιες με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να βρίσκεται σε ένα φαύλο κύκλο. Αφενός καταναλώνει εκείνα που του υπόσχονται ζουμερές απολαύσεις με χαμηλό κόστος και αφετέρου για να απαλλαγεί από τα περιττά κιλά που προκάλεσαν οι ζουμερές απολαύσεις καταφεύγει στην κατανάλωση των μαγικών χαπιών.
Αυτά που θα αναφέρουμε παρακάτω υπόσχονται απώλεια βάρους ή τουλάχιστον διευκόλυνση στην απώλεια βάρους για κάποιον διαιτώμενο. Συνήθως λειτουργούν με τους εξής μηχανισμούς:
- Μειώνουν την όρεξη, κάνοντάς μας να αισθανόμαστε χορτάτοι (άρα και να καταναλώνουμε λιγότερες θερμίδες)
- Μειώνουν την απορρόφηση κάποιων θρεπτικών συστατικών όπως το διατροφικό λίπος (άρα καταναλώνουμε λιγότερες θερμίδες)
- Αυξάνουν την καύση του λίπους (άρα «καίμε» περισσότερες θερμίδες)
Ας δούμε ποια είναι:
Καφεΐνη
Η καφεΐνη είναι η πιο κοινή ψυχοδραστική ουσία παγκοσμίως, επηρεάζει τα ίδια κέντρα εγκεφάλου που επηρεάζει η κοκαΐνη αλλά με διαφορετικούς τρόπους (1).
Βρίσκεται στον καφέ, στο πράσινο τσάι, στη μαύρη σοκολάτα και σε προϊόντα που έχουν εμπλουτιστεί με καφεΐνη.
Επιταχύνει τον μεταβολισμό και πολύ συχνά προστίθεται σε συμπληρώματα απώλειας βάρους.
Πως λειτουργεί: έρευνες μικρής διάρκειας απέδειξαν ότι η καφεΐνη μπορεί να επιταχύνει το μεταβολισμό κατά 3-11% και να αυξήσει την απώλεια λίπους έως 29% (2,3,4,5).
Αποτελεσματικότητα: έρευνες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει μια μικρή απώλεια βάρους (6,7).
Παρενέργειες: υψηλές ποσότητες καφεΐνης μπορεί να προκαλέσουν αυξημένο άγχος, αϋπνία, νευρικότητα, ναυτία, διάρροια και να οδηγήσουν σε εθισμό.
Δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος για να πάρουμε συμπληρώματα καφεΐνης, εφόσον περιέχεται στον καφέ και στο πράσινο τσάι τα οποία είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά κι έχουν επιπλέον οφέλη στην υγεία μας.
Συμπέρασμα: η καφεΐνημπορεί να επιταχύνει το μεταβολισμό και να αυξήσει την απώλεια λίπους βραχυπρόθεσμα. Όμως καθώς το ανθρώπινο σώμα προσαρμόζεται εύκολα για λόγους επιβίωσης, κάποια στιγμή θα συνηθίσει την περίσσια καφεΐνης και θα πάψει να ανταποκρίνεται.
Κόκκοι Πράσινου Καφέ
Πρόκειται απλά για άψητους κόκκους καφέ που περιέχουν καφεΐνη και μια άλλη ουσία που λέγεται χλωρογενικό οξύ.
Πως λειτουργεί: η καφεΐνη αυξάνει την καύση του λίπους και το χλωρογενικό οξύ καθυστερεί τη διάσπαση των υδατανθράκων.
Αποτελεσματικότητα: κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι το εκχύλισμα κόκκων πράσινου καφέ μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια βάρους (8,9).
Παρενέργειες: ίδιες με την καφεΐνη. Το χλωρογενικό οξύ μπορεί κι αυτό να προκαλέσει διάρροια και τέλος, υπάρχουν άνθρωποι αλλεργικοί στους κόκκους πράσινου καφέ (10).
Συμπέρασμα: σύμφωνα με τις έρευνες μπορεί να προκαλέσει ήπια απώλεια βάρους απλώς έχετε κατά νου ότι οι έρευνες αυτές χρηματοδοτήθηκαν από τις αντίστοιχες εταιρείες.
Raspberry Ketones
Οι κετόνες στη χημεία είναι μια κατηγορία οργανικών ενώσεων και στην προκειμένη είναι υπεύθυνες για τη χαρακτηριστική μυρωδιά του βατόμουρου Raspberry.
Μια συνθετική μορφή των κετονών αυτών πωλείται ως συμπλήρωμα απώλειας βάρους.
Πως λειτουργεί: σε λιποκύτταρα αρουραίων που απομονώθηκαν φάνηκε να ευνοούν τη λιπόλυση και να αυξάνουν τα όρια της αδιπονεκτίνης, ορμόνης που εμπλέκεται στη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης και στον καταβολισμό των λιπαρών οξέων (11).
Αποτελεσματικότητα: δεν υπάρχει καμία μελέτη που να ερευνά την επίδραση των Raspberry Ketones στην ανθρώπινη απώλεια βάρους αλλά μια μελέτη σε αρουραίους έδειξε ότι τεράστιες ποσότητες της ουσίας αυτής απλώς μείωσαν την πρόσληψη βάρους (12).
Παρενέργειες: οι ερυγές (ρεψίματα) μυρίζουν όπως τα ράσμπερι.
Συμπέρασμα: δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι οι Raspberry Ketones οδηγούν σε απώλεια βάρους (στους ανθρώπους) και στις έρευνες με τους αρουραίους χρησιμοποιήθηκαν πολύ μεγάλες ποσότητες.
Συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA)
ToCLA(το βρίσκουμε στο μοσχάρι και σε γαλακτοκομικά) έχει χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα διατροφής εδώ και πάρα πολλά χρόνια και είναι ένα από τα διασημότερα παρά τη μειωμένη προβολή του. Είναι από κείνες τις περιπτώσεις του «ωφέλιμου λίπους» που έχει θετική επίδραση σε πολλές πτυχές του οργανισμού.
Όσον αφορά της απώλεια βάρους όμως…
Πως λειτουργεί: μπορεί να προκαλέσει μειωμένη όρεξη, να επιταχύνει το μεταβολισμό και να ενεργοποιήσει τη λιπόλυση (13,14).
Αποτελεσματικότητα: σε μια κριτική ανασκόπηση 18 διαφορετικών ερευνών το CLA οδήγησε σε απώλεια βάρους της τάξης του 0,1 κιλού/ εβδομάδα για κατανάλωση έως 6 μήνες (15). Μια άλλη ανασκόπηση ερευνών που δημοσιεύτηκε το 2012 έδειξε απώλεια λίπους της τάξης του 1,3 κιλού σε διάστημα 6 μηνών (16).
Παρενέργειες: παρατεταμένη χρήση του μπορεί να οδηγήσει σε λιπώδες ήπαρ και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Συμπέρασμα: το CLA είναι αποτελεσματικό για μικρή απώλεια βάρους σε μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά ο κίνδυνος που εγκυμονεί από την αλόγιστη χρήση του είναι πολύ μεγάλος για να αξίζει το ρίσκο.
Ορλιστάτη (Εμπορική ονομασία: Allior Xenical)
Το Xenical είναι φάρμακο (άρα χορηγείται με συνταγή γιατρού) και τόσο αυτό όσο και το Alliπαρασκευάζονται από την ίδια φαρμακευτική εταιρεία και περιέχουν την ίδια δραστική ουσία (ορλιστάτη) σε διαφορετική ποσότητα. Η χρήση του Alli σύμφωνα με τον ΕΟΦ απαγορεύεται σε: ανηλίκους, εγκυμονούσες ή θηλάζουσες και άτομα με αλλεργία στην ορλιστάτη ή σε κάποιο άλλο από τα συστατικά του.
Πως λειτουργεί: μπλοκάρει την απορρόφηση του διατροφικού λίπους, έχοντας σαν αποτέλεσμα την αποβολή του από το έντερο κι έτσι μειώνεται η πρόσληψη θερμίδων (13,14).
Αποτελεσματικότητα: σε μια ανασκόπηση 11 διαφορετικών ερευνών η ορλιστάτη αύξησε την απώλεια βάρους κατά 2,7κιλά σε σύγκριση με εικονικό σκεύασμα (placebo) (17).
Παρενέργειες: αν καταναλωθεί περισσότερο από το επιτρεπόμενο διατροφικό λίπος τότε μπορεί να προκληθούν: διάρροια, ελαιώδη κόπρανα, αυξημένα αέρια, συχνές εντερικές διαταραχές που είναι δύσκολο να ελεγχθούν και ανεπάρκεια σε λιποδιαλυτές βιταμίνες (A, D, E, K).
Συνήθως συστήνεται ταυτόχρονα δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά για να μειωθεί ο κίνδυνος να εμφανιστούν οι παραπάνω παρενέργειες.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες (χωρίς την ταυτόχρονη λήψη φαρμάκων ή συμπληρωμάτων) έχει ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα όσο μια δίαιτα χαμηλή σε λίπος με ταυτόχρονη λήψη ορλιστάτης (18).
Συμπέρασμα: η ορλιστάτη, γνωστή με τις εμπορικές ονομασίες Alliή Xenicalμπορεί να μειώσει την απορρόφηση του διατροφικού λίπους και να οδηγήσει σε απώλεια βάρους αλλά έχει πολλές παρενέργειες και κάποιες από αυτές είναι ιδιαίτερα δυσάρεστες.
Αφού αναλύσαμε τα υπέρ και τα κατά των παραπάνω λιποδιαλυτών, θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποια πράγματα που κάνουν όλους τους ανθρώπους λίγο πολύ να νιώθουν περήφανοι για τη δουλειά τους. Οι γλύπτες ξεχωρίζουν κάποιο γλυπτό τους λίγο παραπάνω από τα υπόλοιπα, οι δάσκαλοι κάποιον μαθητή, οι ζωγράφοι κάποιον πίνακα, οι φωτογράφοι κάποια φωτογραφία, ε και οι διαιτολόγοι κάποιον διαιτώμενο. Αυτό δε σημαίνει ότι οι υπόλοιποι υστερούν ή τους αφήνει πίσω, απλώς έχει βρει αυτό το «κάτι» που το κάνει αριστούργημα στα δικά του μάτια.
Το δικό μου αριστούργημα αφορά μια γυναίκα, 34 ετών, 1.65 μέτρα ύψος, αρχικό βάρος 81.1 κιλά η οποία μετά από 6μηνο θηλασμό ήρθε και με βρήκε. Η πορεία της δεν ήταν σύντομη αλλά είχε ως εξής:
Αν παρατηρήσετε τα νούμερα προσεκτικά θα δείτε ότι σε 3,5 μήνες (με τα πάνω μας και τα κάτω μας) είχαμε απώλεια συνολικού βάρους 12.7 με απώλεια λίπους 11 κιλών.
Θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη η απώλεια αλλά ο λόγος που είναι από τα αγαπημένα μου άτομα είναι επειδή είχε φανταστική προσήλωση στο στόχο της, στρατιωτική πειθαρχία, μεγάλη αποφασιστικότητα και πολύ ισχυρή θέληση. Επιπλέον, ό,τι έπρεπε να κάνει το ακολουθούσε κατά γράμμα πέρα από κάποιες φυσιολογικές παρεκκλίσεις που μπορεί να έχει ο καθένας γιατί άλλωστε δεν είμαστε ρομπότ.
Το συμπέρασμα που βγαίνει από τα γραφήματα παραπάνω δεν είναι μόνο ότι είναι ένα άτομο για το οποίο είμαι περήφανη. Αλλά ότι είναι ένα άτομο το οποίο εμπιστεύτηκε ένα διαιτολόγο, ο διαιτολόγος έκανε τη δουλειά του, το άτομο ακολούθησε τις οδηγίες που έπρεπε να ακολουθήσει, δεν έκανε κανένα είδος άσκησης (χωρίς να υποτιμώ τα οφέλη της άσκησης-αντιθέτως ασκούμαι σχεδόν καθημερινά), δεν έλαβε κανένα απολύτως συμπλήρωμα απώλειας βάρους και είχε τα αποτελέσματα που είχε.
Ένας πτυχιούχος διαιτολόγος δεν είναι απλά αδυνατιστής αλλά θα φροντίσει να διασφαλίσει το μυικό ιστό σας όσο πιο ακέραιο γίνεται και θα κάνει τα δικά του μάγια στο λιπώδη. Από κει και πέρα όλοι έχουμε ελεύθερη βούληση και είμαστε κύριοι του εαυτού μας. Απλά να θυμάστε: «Ό,τι τραβάει το κορμί, τα φταίει το κεφάλι.»
Πηγή: http://2551.gr
 |
Τριάδα Χ. Τσαπράζη Πτυχιούχος Διαιτολόγος Διατροφολόγος Msc (Med Sci) στην Παχυσαρκία και Διαχείριση Βάρους, Πανεπιστήμιο Γλασκώβης Επιστημονικό Κέντρο Σύγχρονης Διαιτολογικής και Διατροφικής Υποστήριξης |
Βιβλιογραφία
1)Daly JW,Holmén J,Fredholm BB. (1998) [Is caffeine addictive? The most widely used psychoactive substance in the world affects same parts of the brain as cocaine]. Lakartidningen. 16;95(51-52):5878-83.
2) Koot P,Deurenberg P. (1995) Comparison of changes in energy expenditure and body temperatures after caffeine consumption.Ann Nutr Metab.39(3):135-42.
3) D. Bracco , J. M. Ferrarra , M. J. Arnaud , E. Jequier , Y. Schutz (1995) Effects of caffeine on energy metabolism, heart rate, and methylxanthine metabolism in lean and obese women. American Journal of Physiology – Endocrinology and Metabolism Vol. 269 no. 4
4) P. J. Arciero , A. W. Gardner , J. Calles-Escandon , N. L. Benowitz , E. T. Poehlman (1995) Effects of caffeine ingestion on NE kinetics, fat oxidation, and energy expenditure in younger and older men. American Journal of Physiology – Endocrinology and Metabolism Vol. 268 no. 6,
5) AG Duioo, CA Geissler, THorton, A Collins, and DSMiller. Normal caffeine consumption: influence on thermogenesis and daily energy expenditure in lean and postobese human volunteers. The American Journal of Clinical Nutrition
6) Yoshida T,Sakane N,Umekawa T,Kondo M (1994) Relationship between basal metabolic rate, thermogenic response to caffeine, and body weight loss following combined low calorie and exercise treatment in obese women. Int J Obes Relat Metab Disord. 18(5):345-50.
7) Westerterp-Plantenga MS1,Lejeune MP,Kovacs EM. (2005) Body weight loss and weight maintenance in relation to habitual caffeine intake and green tea supplementation.Obes Res.13(7):1195-204.
8) Vinson JA,Burnham BR,Nagendran MV (2012) Randomized, double-blind, placebo-controlled, linear dose, crossover study to evaluate the efficacy and safety of a green coffee bean extract in overweight subjects.Diabetes Metab Syndr Obes. 5:21-7. doi: 10.2147/DMSO.S27665. Epub 2012 Jan 18.
9) Thom E (2007) The effect of chlorogenic acid enriched coffee on glucose absorption in healthy volunteers and its effect on body mass when used long-term in overweight and obese people.J Int Med Res. 35(6):900-8.
10) Manavski N,Peters U,Brettschneider R,Oldenburg M,Baur X,Bittner C (2012) Cof a 1: identification, expression and immunoreactivity of the first coffee allergen.Int Arch Allergy Immunol. 159(3):235-42. doi: 10.1159/000337461. Epub 2012 Jun 20.
11) Park KS (2010) Raspberry ketone increases both lipolysis and fatty acid oxidation in 3T3-L1 adipocytes.Planta Med. 76(15):1654-8. doi: 10.1055/s-0030-1249860.
12) Morimoto C,Satoh Y,Hara M,Inoue S,Tsujita T,Okuda H (2005) Anti-obese action of raspberry ketone.Life Sci. 77(2):194-204.
13) Arion Kennedy,Kristina Martinez,Soren Schmidt,Susanne Mandrup,Kathleen LaPoint,andMichael McIntosh (2010) Antiobesity Mechanisms of Action of Conjugated Linoleic Acid. J Nutr Biochem. 21(3): 171–179.
14) Miner JL,Cederberg CA,Nielsen MK,Chen X,Baile CA. (2001) Conjugated linoleic acid (CLA), body fat, and apoptosis.Obes Res. 9(2):129-34.
15)Leah D Whigham, Abigail C Watras, Dale A Schoeller.Efficacy of conjugated linoleic acid for reducing fat mass: a meta-analysis in humans.The American Journal of Clinical Nutrition
16) Onakpoya IJ,Posadzki PP,Watson LK,Davies LA,Ernst E (2012) The efficacy of long-term conjugated linoleic acid (CLA) supplementation on body composition in overweight and obese individuals: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials.Eur J Nutr. 51(2):127-34. doi: 10.1007/s00394-011-0253-9. Epub 2011 Oct 12.
17) Padwal R,Li SK,Lau DC (2004) Long-term pharmacotherapy for obesity and overweight.Cochrane Database Syst Rev. (3):CD004094.
18) William S. Yancy Jr, MD, MHS; Eric C. Westman, MD, MHS; Jennifer R. McDuffie, PhD, RD, MPH; Steven C. Grambow, PhD; Amy S. Jeffreys, MStat; Jamiyla Bolton, MS; Allison Chalecki, RD; Eugene Z. Oddone, MD, MHS (2010) A Randomized Trial of a Low-Carbohydrate Diet vs Orlistat Plus a Low-Fat Diet for Weight Loss. Arch Intern Med. 170(2):136-145. doi:10.1001/archinternmed.2009.492.
