Η χρησιμοποίηση αντιοξειδωτικών και οι πιθανές ωφέλειες τους είναι γνωστές από πολύ παλιά. Τα φυσικά αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη C, Ε, τα καροτενοειδή και οι πολυφαινόλες όπως τα φλαβονοειδή, αποτελούν ωφέλιμα συστατικά των φρούτων, λαχανικών και άλλων τροφίμων. Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες αυτών των συστατικών θεωρούνται υπεύθυνες για πλήθος ωφέλιμων αποτελεσμάτων στον ανθρώπινο οργανισμό.
Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον γύρω από τη χρήση των αντιοξειδωτικών ως συστατικά των λειτουργικών τροφίμων και ως συμπληρώματα διατροφής. Όμως, σε υψηλές δόσεις ή κάτω από δεδομένες συνθήκες, τα αντιοξειδωτικά συστατικά των λειτουργικών τροφίμων μπορεί να έχουν τοξική δράση.Οι πιο γνωστές αντιοξειδωτικές ουσίες είναι κάποιες “κοινές” βιταμίνες και μέταλλα όπως η Β-Καροτίνη (προβιταμίνη Α), η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη C με τη μορφή του ασκορβικού οξέος, το σελήνιο, κάποιες φυσικές τοκοφερόλες. Στην ουσία οι αντιοξειδωτικές ουσίες είναι πολύ αποτελεσματικές στο να προστατεύουν άλλες ουσίες και συστατικά από την οξείδωση και τη φθορά. Ελεύθερες ρίζες στα τρόφιμα οδηγούν στην εμφάνιση πλήθους ασθενειών, όπως η αθηροσκλήρωση, καταρράκτης, καρκίνος, διαβήτης, νευρολογικές παθήσεις, ανωμαλίες του ανοσοποιητικού συστήματος.
Οι πιο γνωστές αντιοξειδωτικές ουσίες είναι κάποιες “κοινές” βιταμίνες και μέταλλα όπως η Β-Καροτίνη (προβιταμίνη Α), η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη C με τη μορφή του ασκορβικού οξέος, το σελήνιο, κάποιες φυσικές τοκοφερόλες. Στην ουσία οι αντιοξειδωτικές ουσίες είναι πολύ αποτελεσματικές στο να προστατεύουν άλλες ουσίες και συστατικά από την οξείδωση και τη φθορά. Ελεύθερες ρίζες στα τρόφιμα οδηγούν στην εμφάνιση πλήθους ασθενειών, όπως η αθηροσκλήρωση, καταρράκτης, καρκίνος, διαβήτης, νευρολογικές παθήσεις, ανωμαλίες του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τα φλαβονοειδή, τα οποία αποτελούν υπο-ομάδα των πολυφαινολών τα βρίσκουμε σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης κι έχουν ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες. Βρίσκονται σε μεγάλη ποικιλία τροφίμων και ποτών όπως στα μούρα, στις φράουλες, στα φιστίκια, στα μήλα, στη σοκολάτα, στο τσάι και στο κόκκινο κρασί.
Η έρευνα αρχικά επικεντρώθηκε στις αντιοξειδωτικές ιδιότητες των φλαβονοειδών. Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να αντισταθεί στις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, όπως το οξυγόνο και το άζωτο, οι οποίες προκύπτουν από πολυάριθμες αντιδράσεις κατά τις οποίες τα κύτταρα χρησιμοποιούν το οξυγόνο για την παραγωγή ενέργειας.
Παρουσιάζουν αντικαρκινικές, αντιαθηρογενετικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιθρομβωτικές, αντιαλλεργικές, αναλγητικές, αγγειοδιασταλτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες οπότε και καθυστερούν ή προλαμβάνουν ασθένειες, όπως τον καρκίνο, τις καρδιοαγγειακές, εγκεφαλοαγγειακές και ρευματοειδείς παθήσεις, το διαβήτη, ακόμη και την τερηδόνα.
Τα λειτουργικά τρόφιμα και οι αντιοξειδωτικές τους ουσίες
Το κακάο περιέχει 6-20% πολυφαινόλες. Τα προϊόντα του κακάο, όπως η σοκολάτα και κυρίως η ημίγλυκη ή σκούρη σοκολάτα, δυνητικά μπορούν να αποτελέσουν “λειτουργικά τρόφιμα” (functional foods) που θα έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία των καταναλωτών, όπως παρομοίως έχει προταθεί για το κόκκινο κρασί, το μαύρο τσάι, κάποια συγκεκριμένα είδη βοτάνων, την σίκαλη και άλλα τρόφιμα.
Ορισμένα αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως η γαλλοκατεχίνη η οποία βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό στις μπανάνες, παρουσιάζουν προστατευτική δράση έναντι της αυτοοξείδωσης των λιπιδίων. Για το λόγο αυτό, η μπανάνα θεωρείται τρόφιμο με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Οι πιο γνωστές αντιοξειδωτικές ουσίες είναι κάποιες “κοινές” βιταμίνες και μέταλλα όπως η Β-Καροτίνη (προβιταμίνη Α), η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη C με τη μορφή του ασκορβικού οξέος, το σελήνιο, κάποιες φυσικές τοκοφερόλες. Στην ουσία οι αντιοξειδωτικές ουσίες είναι πολύ αποτελεσματικές στο να προστατεύουν άλλες ουσίες και συστατικά από την οξείδωση και τη φθορά. Ελεύθερες ρίζες στα τρόφιμα οδηγούν στην εμφάνιση πλήθους ασθενειών, όπως η αθηροσκλήρωση, καταρράκτης, καρκίνος, διαβήτης, νευρολογικές παθήσεις, ανωμαλίες του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τα φλαβονοειδή, τα οποία αποτελούν υπο-ομάδα των πολυφαινολών τα βρίσκουμε σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης κι έχουν ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες. Βρίσκονται σε μεγάλη ποικιλία τροφίμων και ποτών όπως στα μούρα, στις φράουλες, στα φιστίκια, στα μήλα, στη σοκολάτα, στο τσάι και στο κόκκινο κρασί.
Η έρευνα αρχικά επικεντρώθηκε στις αντιοξειδωτικές ιδιότητες των φλαβονοειδών. Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να αντισταθεί στις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, όπως το οξυγόνο και το άζωτο, οι οποίες προκύπτουν από πολυάριθμες αντιδράσεις κατά τις οποίες τα κύτταρα χρησιμοποιούν το οξυγόνο για την παραγωγή ενέργειας.
Παρουσιάζουν αντικαρκινικές, αντιαθηρογενετικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιθρομβωτικές, αντιαλλεργικές, αναλγητικές, αγγειοδιασταλτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες οπότε και καθυστερούν ή προλαμβάνουν ασθένειες, όπως τον καρκίνο, τις καρδιοαγγειακές, εγκεφαλοαγγειακές και ρευματοειδείς παθήσεις, το διαβήτη, ακόμη και την τερηδόνα.
Τα λειτουργικά τρόφιμα και οι αντιοξειδωτικές τους ουσίες
Το κακάο περιέχει 6-20% πολυφαινόλες. Τα προϊόντα του κακάο, όπως η σοκολάτα και κυρίως η ημίγλυκη ή σκούρη σοκολάτα, δυνητικά μπορούν να αποτελέσουν “λειτουργικά τρόφιμα” (functional foods) που θα έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία των καταναλωτών, όπως παρομοίως έχει προταθεί για το κόκκινο κρασί, το μαύρο τσάι, κάποια συγκεκριμένα είδη βοτάνων, την σίκαλη και άλλα τρόφιμα.
Ορισμένα αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως η γαλλοκατεχίνη η οποία βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό στις μπανάνες, παρουσιάζουν προστατευτική δράση έναντι της αυτοοξείδωσης των λιπιδίων. Για το λόγο αυτό, η μπανάνα θεωρείται τρόφιμο με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
- τρόφιμο
- αντιοξειδωτικά
